Łaszczówka

          Łaszczówka – to wieś leżąca na południowy wschód od Tomaszowa Lubelskiego. Nie wiadomo dokładnie kiedy i przez kogo została założona. Sądząc jednak z nazwy, założył ją Aleksander Łaszcz w końcu XVI w. wkrótce po lokacji miasta Łaszczowa. Łaszczówka posiada grunta piaszczyste, w części występuje też popielatka. Są tu pokłady kamienia wapiennego i torfu.

Pierwsze wzmianki o Łaszczówce (już jako mieście) pochodzą z r. 1609 r. na ten okres przypadał też jej największy rozkwit. Ludność zajmowała się rolnictwem, ogrodnictwem i rzemiosłem. We wsi istniały dwa młyny, stawy utworzone ze źródeł i browar. Dokoła szumiał sosnowy las.

W czasie rozbiorów, z racji bliskiego sąsiedztwa z granicą, wielu mieszkańców trudniło się przemycaniem okowity do Galicji.

W 1629 r. był już drewniany kościół pod wezwaniem Świętej Trójcy. W 1671 r. nowy kościół wybudował Andrzej Maksymilian Fredro. Obsługiwał go ks. Jakub Kraszewski, honorowy kanonik chełmski, dziekan potylicki.

Następny kościół drewniany zbudował w 1704 roku Józef Radecki, chorąży horodelski.

W 1747 r. Łaszczówka przeszła w ręce Maurycego Kurdwanowskiego, kasztelana halickiego, który potwierdził dawne uposażenie kościoła, pozwolił też na wyrąb drzew w lasach. Chciał w ten sposób zwiększyć dochody świątyni. W tym tez celu przyznał kościołowi następujące wsie: Przeorsk, Majdan Górny, Jeziernię, Sznury, Rudę Wołoską i Żyłkę. W ten oto sposób powstała pierwsza parafia w Łaszczówce. To jednak nie poprawiło stanu finansowego kościoła. Kurdwanowski zadłużył swój majątek, nie wywiązał się ze swoich zobowiązań wobec świątyni i dlatego w 1763 roku parafia Łaszczówka została przekazana OO. Trynitarzom w Tomaszowie Lub. W końcu XVIII w. dobra tej miejscowości nabyli z licytacji Hulewicze, od nich Kiwerscy, a ostatnią właścicielką była Zofia z Kiwerskich Płachecka. Na podstawie metryk można stwierdzić, że w 1783 r. kościół został zniesiony i wsie takie, jak: Łaszczówka, Jeziernia, Sznury, Ruda Wołoska, Majdan Górny przyłączono do parafii Tomaszów Lubelski, Przeorsk zaś do parafii Chodywańce.

Z tamtych czasów zachowały się dwa budynki:

- dworek drewniany z XVIII w. (ponoć za czasów właścicieli urządzony z przepychem na wzór paryski ), który rozebrano w 1983 r.

- budynek starej szkoły pochodzący z końca XIX w.

Po II wojnie światowej przez pewien czas nabożeństwa odprawiano w starej remizie strażackiej. W 1983 r. przystąpiono do budowy nowego kościoła. Murowany, z czerwonej cegły, stanął na miejscu dawnego rynku.

Kościół posiada trzy nawy i dwie zakrystie. Wejście główne jest od strony wschodniej. Zaraz za bramą, na prawo na placu kościelnym znajduje się kapliczka ku czci Matki Boskiej, a po lewej stoi krzyż misyjny.

W kościele są trzy ołtarze. W prezbiterium mieści się obraz Trójcy Przenajświętszej. Na bocznym lewym ołtarzu umieszczony jest obraz św. Michała, a poniżej figura Jezusa Miłosiernego. Prawy ołtarz boczny jest poświęcony Matce Najświętszej.

Na szczególną uwagę zasługuje wystrój kościoła z okazji świąt Bożego Narodzenia, Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy.

Teren kościoła jest ogrodzony płotem z przęseł metalowych, wzdłuż którego rosną drzewa.

25 grudnia 1992 r. Ks. Biskup Jan Śrutwa, podczas celebrowanej przez siebie Mszy św., erygował w Łaszczówce parafię p.w. Trójcy Przenajświętszej. W ten sposób, po ponad dwustu latach, parafia Łaszczówka ponownie zaistniała.

W jej skład weszły następujące miejscowości: Łaszczówka, Ruda Wołoska, Przeorsk, Przeorsk PGR (obecnie Nowy Przeorsk) i Ruda Żelazna. Pierwszym proboszczem został Ks. Józef Flis. W latach 1993 – 95 wybudowano dom parafialny, którego projekt wykonał pan Sobuś. Działkę wokół domu parafialnego ogrodzono płotem ze sztachet drewnianych na podmurówce.

W 1993 r. został też utworzony cmentarz parafialny, który znajduje się w rozwidleniu dróg: Tomaszów Lubelski – Przeorsk i Łaszczówka – Rezerwat geologiczny „Piekiełko”. Cmentarz został ogrodzony siatką.

W roku 1996 Ks. Józef Flis wyjechał na studia do Rzymu, a jego miejsce zajął Ks. Tadeusz Sochan. Obok domu parafialnego stanął budynek gospodarczy. Na dość dużej działce posadzono drzewka owocowe, a wśród nich stanęła kapliczka poświęcona św. Franciszkowi. Ks. Tadeusz organizował w Łaszczówce Festiwale Pieśni Maryjnej. Po upływie trzech lat, w roku 1999, Ks. Sochan odszedł do Górecka Kościelnego, a nowym proboszczem został Ks. Jerzy Kołtun.